ရွှေမန်း ပြည်တွင်းငရုတ်သီးဈေးကွက် တွင် နိုဝင်ဘာ တတိယပတ်က ဈေးထက် ရက်ပိုင်း၌ အနည်း ငယ်ကျဆင်းခဲ့ကာ ဈေးမငြိမ်ဖြစ် နေသော်လည်း ထိုင်းဘက်မှ ငရုတ်သီးဝယ်လိုအား ရှိလာနိုင် သည့်အပြင် တရုတ်ဈေးကွက်မှ စတင်ဝယ်ယူနေပြီဖြစ်၍ ဈေး ကောင်းရလာနိုင်ကြောင်း သိရ သည်။ မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး ကူမဲ၊ မိတ္ထီလာဘက်တွင် စိုက်ပျိုးမှု နောက်ကျခဲ့သော ငရုတ်သီးများ ထွက်ပေါ်လာတော့မည်ဖြစ်၍ ပြည်ပဝယ်ယူမှုရှိလာသဖြင့် ဈေးကောင်းရလာနိုင်တော့မည်ဟု ငရုတ်ပွဲစားတစ်ဦးက ပြော သည်။ “ ငရုတ်သီးက ဧရာ၀တီတိုင်း ဘက်က ထွက်နေပြီး ဖေဖော်ဝါရီ ဆိုရင် အများကြီးထွက်တော့ မယ်။ ထိုင်းဘက်မှာ ငရုတ်ရာသီ ကုန်တော့မယ်ဆိုတော့ လိုအပ် ချက်ရှိလာပြီဖြစ်လို့ မြန်မာငရုတ် ကို ဈေးကောင်းရလာနိုင်တယ်။ တရုတ်ဘက်ကလည်း ဝယ်နေပြီ။မန္တလေး-ကျိုင်းတုံ-မိုင်းလား လမ်းပိုင်းကနေ သွားတာပါ´´ ဟု ၎င်းက ပြောသည်။ ငရုတ်သီးဈေးကွက်တွင် တစ်ပိဿာ ငွေကျပ် ၁၅၀၀ မှ ၃၀၀၀ ဝန်းကျင်ပေါက်ဈေး ရှိရာ ဈေးမတည်ငြိမ်သော်လည်း ယခုရက်ပိုင်းတွင် ငရုတ်သီးကို တရုတ်ဘက်မှ တစ်ပိဿာငွေ ကျပ် ၅၀၀၀ ဖြင့် ကြမ်းခင်းဈေး ဖွင့် ဝယ်ယူနေကြောင်း၊ ထိုင်း ဘက်က အဝယ်နဲဆိုရင် ပြည်ပ ဝယ်လိုအားကြောင့် ဈေးကောင်း ရလာနိုင်ကြောင်း ငရုတ်ကုန်သည် များက သုံးသပ်ကြသည်။ “ဧရာ၀တီတိုင်းဒေသကြီးက ငရုတ်စတင်ထွက်နေပြီး ကျောက် ဆည်ဘက်က တုန်းသွားပြီ။ကူမဲ၊ မိတ္ထီလာဘက်က ထွက်တော့ မယ်။ငရုတ်သီးဖြုန်းအားကောင်း ဖို့ လုပ်ရမှာပါ။ ထိုင်းဘက်ကို တင်ပို့တဲ့အခါ နယ်စပ်ဂိတ်တွေ ကို...

ရွှေမန်း သီတင်းပတ်အတွင်း အတက်  အကျဈေးမတည်ဘဲ အရောင်း အဝယ်ကောင်းနေသည်မှာ နှမ်း နက်တစ်မျိုးသာရှိကြောင်း ပဲ၊ နှမ်း ကုန်သည်များထံက သိရသည်။ လက်ရှိနယ်စပ်တင်ပို့နိုင်မှု အခြေအနေအရ နှမ်းနက်ဈေး ကွက်မှာ အမြင့်ဈေးမှာ ကျဆင်း သွားသော်လည်း  ပေါက်ဈေး အတိုင်း အရောင်းအဝယ်ကောင်း နေသည့် သီးနှံအမယ်တစ်ခုဖြစ် နေပြီးကျန်ပဲများမှာ အရောင်း အဝယ် ခပ်အေးအေးသာ ရှိနေ ခြင်းဖြစ်သည်။  ပဲ၊နှမ်းဈေးကွက် တစ်ခုလုံး အရောင်းအဝယ်ခပ်အေးအေးသာ ရှိနေကြောင်း နှမ်းတစ်မျိုးသာ  ဈေးကွက်ပေါက်ဈေး အတက် အကျအတိုင်း အရောင်းကောင်း နေကြောင်း တရုတ်လိုင်း အဝယ် မရှိတာကြောင့် မြေပဲဆန်မှာ ဈေး ကျဆင်းနေကာ ပြည်တွင်းဆီစက် ပိုင်များသာ အဝယ်ရှိနေကြောင်း၊ လက်ရှိကာလ ကထိန်ရာသီဖြစ် တာကြောင့် လက်လီဈေးကွက် ကုလားပဲအုပ်စုအရောင်းကောင်း နေကြောင်း ရွှေစင်သိန်းပွဲရုံပိုင်ရှင် ဦးကျော်သွင်က ပြောသည်။ “ ပဲ၊နှမ်းဈေးကွက်တစ်ခုလုံး အရောင်းအဝယ် ခပ်အေးအေးသာ ရှိနေပါတယ်။ နှမ်းတစ်မျိုးသာ တက်ဈေးကျဈေးအတိုင် အရောင်း အဝယ်ရှိနေပါတယ်။ တစ်ပတ် အတွင်း  ဈေးနှုန်းအတက်အကျ မြန်ခဲ့ပါတယ်။ ပဲမာလိုင်းများမှာ လည်း ဈေးအေးနေပါတယ်။ ကထိန်ရာသီမို့ လက်လီဈေးမှာ ကုလားပဲ အရောင်းကောင်းခဲ့ ပါတယ်။ ဈေးကွက်တစ်ခုခြုံ ပြောရင် အရောင်းအဝယ်ပါးနေ ပါတယ်။ လာမည့် ဇန်နဝါရီ ပဲသစ်ပေါ်ချိန်  မတိုင်မိအထိ အရောင်းအဝယ်အေးမှာပါ}ဟု ၎င်း က ပြောသည်။ ဒီဇင်ဘာ ၁ ရက်  ပေါက် ဈေးများမှာ သုံးတင်းဝင် မတ်ပဲ ပိဿာ  ၆၀ တစ်အိတ်လျှင်...

ရွှေမန်း ပြည်တွင်းစားသုံးသူဈေးကွက် တွင် ကြက်သွန်နီများ ပေါ်နေ ပြီဖြစ်ပြီး ပြည်ပဝယ်ယူမှုမရှိ သဖြင့် ကြက်သွန်နီ ဈေးကွက်မှာ အငြိမ်ပိုင်းတွင် ရှိနေကြောင်း မန္တလေးကြက်သွန်နီပွဲရုံများမှ သိရသည်။ လက်ရှိတွင် မြစ်သားနှင့် ကျောက်ဆည်မှ ကြက်သွန်နီ အသစ်များ မန္တလေးဈေးကွက်သို့ ဝင်ရောက်လျက်ရှိပြီး အမျိုး  အစားပေါ်မူတည်၍ ဈေးနှုန်း ကွဲပြားသည်ဟု ဆိုသည်။ “အသစ်တွေပေါ်တာရယ်၊ ပြည်ပလိုင်းက အဝယ်မရှိတာ ရယ်ကြောင့် ဈေးကတော့ ငြိမ် နေတယ်။ ကြက်သွန်နီအဟောင်း ကလည်း မရှိသလောက်နည်း သွားသလို အညှောင့်တွေပေါက် နေတော့ ဈေးတန်းမဝင်တော့ဘူး။ အသစ်ပဲ အရောင်းအဝယ်လုပ် နေကြတယ်´´ဟု မန္တလေး၊ ၂၉ လမ်း၊ ကြက်သွန်ပွဲရုံတစ်ခုမှ ပြော သည်။ လက်ရှိမန္တလေးဈေးကွက် တွင် ကြက်သွန်နီတစ်ပိဿာ လက်ကားဈေးများမှာ အဟောင်း မှာ ငွေကျပ် ၂၅၀၀-၃၀၀၀ ဝန်း ကျင်ရှိပြီး အသစ်များမှာ ငွေကျပ် ၂၀၀၀-၂၅၀၀ ဝန်းကျင်ရှိကြောင်း သိရပြီး မြစ်သားနှင့် ကျောက် ဆည်၊မုံရွာနယ်များမှ ကြက်သွန်နီ များဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။ ဆက်လက်ပြောကြားသည် မှာ “ ကြက်သွန်နီအသစ်တွေက မရင့်သေးဘဲ တူးပြီးဈေးကွက်တင် တာတွေ ရှိတယ်။အဲဒါတွေက ဈေးသိပ်မရဘူး။ ပြည်တွင်းစားသုံး သူဈေးကွက်ကိုဘဲ အဓိကထား ရောင်းနေရတော့ ဈေးတန်းက အငြိမ်ပိုင်းဘဲသွားမယ်လို့ ခန့်မှန်းပါ တယ်´´ ဟု ၎င်းက ပြောသည်။

ရွှေမန်း တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရန် လိုအပ်ချက်များလာတာကြောင့် နှမ်းနက်ဈေး ဆက်လက်မြင့်တက် လာသော်လည်း အခြားပဲမာများ လိုင်းများ ဈေးအးနေကြောင်း ပဲ၊ နှမ်းကုန်သည်များထံက သိရ သည်။ တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့ရန် လိုအပ်ချက်များနေတာကြောင့် နှမ်းနက်တစ်အိတ် ငွေကျပ် ၃၆၅၀၀၀၀ ထိဈေးမြင့်တက် အဝယ်သွက်နေခြင်းဖြစ်သည်။ ယခင်သီတင်းပတ်ထက် နှမ်းနက် တစ်အိတ်ငွေကျပ် ၂၀၀၀၀ ဆက်လက်မြင့်တက်လာခြင်းဖြစ် သည်။   အညာနှမ်းနက်များ ဈေး ကွက်အတွင်း အဝင်ကောင်းလာ သလို တရုတ်နိုင်ငံသို့တင်ပို့မှု ကောင်းလာတာကြောင့်လည်း ပဲ၊နှမ်းဈေးကွက်အတွင်း ဈေး မြင့်တက်အဝယ်သွက်နေကြောင်း၊  အခြားပို့ကုန်ပဲများနှင့် ပဲမာလိုင်း များမှာ ဈေးအေးနေကြောင်း၊ မြေပဲဆန်မှာ ဈေးကျဆင်းနေ တာကြောင့် ဆီစက်ပိုင်များ ထိမ်း ဝယ်နေတာကြောင်း ရွှေစင်သိန်း ပွဲရုံပိုင်ရှင် ဦးကျော်သွင်က ပြော သည်။“ နှမ်းတစ်မျိုးပဲဈေးကောင်း အဝယ်သွက်နေပါတယ်။နှမ်း မျိုးစုံက တရုတ်လိုအပ်များနေလို့ အကုန်ဝယ်နေပါတယ်။ဈေးကွက် ထဲမှာလည်း အညာနှမ်းမျိုးစုံက လည်း အဝင်ကောင်းနေပါတယ်။နှမ်းနက်အရည်အသွေးကောင်းရင် သုံးတင်းဝင်တစ်အိတ် ၃၆၅၀၀၀၀ ထိ ပေါက်ဈေးရှိလာပါတယ်။  မြေပဲဆန်ကတော့ ပုံမှန်အတိုင်းအရောင်းအဝယ်ကောင်းနေပါတယ်။ဆီစက်ပိုင်တွေကလည်း ဈေးကျ နေတော့ထိမ်းဝယ်နေပါတယ်။  ပဲမာလိုင်းများလည်း အရောင်း အဝယ်အေးပါတယ်။´´ ဟု ၎င်း က ပြောသည်။ မန္တလေးကုန်စည်ဒိုင် ကထိန် ကာလာဖြစ်တာကြောင့် ပဲ၊နှမ်း ပေါက်ဈေးသတင်း မထုတ်ပြန် နိုင်သော်လည်း နိုဝင်ဘာ ၂၁ ရက် ထိ ပေါက်ဈေးများမှာ သုံးတင်း ဝင် မတ်ပဲပိဿာ  ၆၀ တစ်အိတ် လျှင် ငွေကျပ် ၂၇၅၀၀၀ ပေါက် ဈေးထိ ဆက်လက်ကျဆင်းနေပြီး...

ကောင်းဇော် ပျားလဘို့ မရှိသည့်ပျားအုံ၌ ပျားတို့မနေသကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။ ပျားရည်မရှိသည့်အခါ ပျားတို့သည် ပျားအုံအသစ်ထပ်မံ တည်ဆောက်ကြသည်။ ပျားတို့မရှိလျင်မူ ပန်းတို့ ဝတ်မှုံကူးရန်ခက်တော့မည်။ပျားရည်တွေ ပြည့် ပြည့်လာပြီး တစက်စက်ကျလုခမန်း ချိုမြိန်တဲ့ ရွှေရောင် ပျားရည်တွေရဲ့ ရနံတွေက သင်းပျံ့ စွဲဆောင်နေတယ်။“အဝတ်ရောင်းမယ်ဆို လူကြီးဆင်တွေပဲ ယူလာခဲ့။ ရွာမှာ လူငယ်တွေမရှိသလောက်ပဲ။ လူကြီးတွေပဲ ရှိတော့ လူကြီးဝတ် လူကြီးဆင်တွေပဲ ရောင်းလို့ရမယ်”လို့ ရွာက မိတ်ဆွေက ပြောတယ်လို့ ဝင်ငွေလေးများ တဘက်တလမ်းက ရမလားဆိုပြီး အရောင်းအဝယ်လုပ်ချင်သူတဦးက ပြန်ပြောပြပါတယ်။အရင်ကရွာက မြို့ကြီးပြကြီးထွက်အလုပ်လုပ်ကြတယ်။ လက်ဘက်ရည်ဆိုင်၊ နောက် ဘီယာဆိုင် အထည်ချုပ်၊ ဆောက်လုပ်ရေးတွေဆီ သွားလုပ်ကြတယ်။ အခုက နိုင်ငံခြားထွက်အလုပ်လုပ်သူတွေ အရင်ထက်ပိုများလာတယ်လို့ ပြောကြတယ်။လူငယ်လူရွယ်တွေ နိုင်ငံခြားထွက်နေတဲ့အပေါ် လူမှုရေးစာမျက်နှာတွင် တက်ကြွဝေဖန်သည့် လုပ်ငန်းရှင်တဦးက “ဗိုက်ပြည့်ရင်တော့ အပြင်ထွက်မလုပ်ကြပါဘူး”လို့ဖြေပါတယ်။ ဗိုက်ပြည့်တာ သက်သက်နဲ့ နိုင်ငံခြားထွက်လုပ်တာလားလို့ နိုင်ငံခြားထွက်ဖို့ ပြင်နေတဲ့ လူငယ်တွေ၊ သားသမီးတွေအတွက်ပူနေရတဲ့ လူကြီးတွေကို‌ နီးစပ်ရာမေးကြည့်တော့ အဖြေအတော်များများက တမျိုးထဲ ဖြစ်နေတယ်။ သူကို ထပ်မေးတော့လည်း အများအဖြေနဲ့ မထူးပါဘူး။ သူတို့အဖြေကို ရင်နာနာနဲ့ ကြားရတယ်။ အမှန်တရားက တခါတခါရင်ထဲမှာပဲ မှတ်တမ်းတင်နိုင်တယ်။ ပျားအုံ‌သစ်ဆီ ရွေ့သူတွေလဲ ရင်ထဲ မချိကြဘူး ။ အရာရာ မတည်ငြိမ်ရင် လှုပ်နေမှာပဲလို့ မြင်ကြတယ်။လှုပ်နေတဲ့ စကောက အချိန်မရွေး မှောက်ကျနိုင်တယ်။လူငယ်တွေ တပြည်တရွာသွား လုပ်ကိုင်ရှာဖွေမစားရအောင် သက်မွေးပညာတခု ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင်တတ်ကျွမ်းအောင် သင်တာကလည်း နိုင်ငံခြားမှာထွက်အလုပ်လုပ်ဖို့ အထောက်အကူဖြစ်သွားတယ်လို့ လုပ်ငန်းရှင်တဦးက ပြောပါတယ်။၊ ဂျပန်၊ ကိုရီးယား၊...

ရွှေမန်း ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံက အမေရိ ကန် ဒေါ်လာ ၂ ဒသမ ၃၄၈ သန်း တန်ဖိုးရှိသည့် မြန်မာ့ ပြောင်းဆန်တွေ ဝယ်ယူခဲ့ကြောင်း စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ် ရေးဝန်ကြီးဌာန၏ စာရင်းတွေ  မှာ ဖော်ပြထားသည်။ ပြောင်းတန်ချိန် ၈၉၀၀ကျော် ပမာဏရှိသည့် ပြောင်းဆန်တွေကို အောက်တိုဘာတစ်လတည်းမှာ ဝယ်ယူခဲ့တာလည်း ဖြစ်သည်။ ထိုင်းနိုင်ငံ၏ မြန်မာ့ပြောင်း ဆန်အပေါ် အခွန်ကင်းလွတ်ခွင့် ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းလိုက်ပြီးနောက် ဘိန်းအစားထိုးသီးနှံအဖြစ် တင်ပို့ ခွင့်ရထားသည့် တရုတ်ဈေးကွက် အပြင် ယခုအခါ ပင်လယ်ရေ ကြောင်းကနေ ဖိလစ်ပိုင်ဈေးကွက် ပါ တင်ပို့ထားနိုင်ခြင်းလည်း ဖြစ်သည်။ အောက်တိုဘာလမှာ တရုတ် ကို ပြောင်းတန်ချိန် ၅၉၂၀ နှင့် ထိုင်းကို ပြောင်း တန်ချိန် ၉၆ တန်တင်ပို့ခဲ့ပြီး ဒေါ်လာ ၁ ဒသမ ၆ သန်းကျော်သာ ရရှိထားသည်။ “ရှမ်းပြည်နယ်မြောက်ပိုင်း  မှာ ဖြစ်ပွားနေတဲ့ တိုက်ပွဲတွေ ကြောင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး လမ်းကြောင်းတွေ ရပ်တန့်နေလို့ တရုတ်နိုင်ငံသို့ ပြောင်းတင်ပို့ဖို့ အခက်အခဲရှိပါတယ်။´´ဟု ပြောင်း ကုန်သည်တစ်ဦးက ပြောသည်။ တစ်ဖက်မှာလည်း တရုတ် နိုင်ငံ၏ ပြောင်းဈေးပေးနှုန်း နည်းပါးခြင်းနှင့် တင်ပို့မှုကုန်ကျ စရိတ်ကြီးမြင့်ခြင်းကြောင့် ပြောင်း ကုန်သည်အချို့က နယ်စပ်ကုန် သွယ်မှုမှ တင်ပို့မှု ရပ်နားထား ခြင်းတွေလည်း ရှိသည်။ မြန်မာ့ပြောင်း ပြည်ပတင်ပို့မှု ကိုကြည့်ရင် ထိုင်းနဲ့ တရုတ် နိုင်ငံကို နယ်စပ်လမ်းကြောင်းတွေ ကနေ တင်ပို့ပြီး အိန္ဒိယ၊ ဖိလစ်...