ေရြးေကာက္ပြဲ အရႈပ္ေတာ္ပံုမ်ား

မန္မာႏုိင္ငံအတြက္ ပထမအႀကိမ္ ပါလီမာန္လႊတ္ေတာ္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကို၁၉၅၁-၁၉၅၂ မွာ

 (၃)ႀကိမ္ခြဲၿပီး လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ လံုၿခံဳေရးအေျခအေနအရ တစ္ၿပိဳင္တည္းမက်င္းပႏုိင္ျခင္းျဖစ္တယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္တဲ့ပါတီေတြကေတာ့ အာဏာရ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္၀ိဓူရသခင္ခ်စ္ေမာင္၊ သခင္လြင္တို႔ရဲ႕

 (ဆိုရွယ္ဦး) ဗမာျပည္အလုပ္သမားလယ္သမားပါတီ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အစ္ကိုဦးေအာင္သန္းရဲ႕ျပည္သူ႔ၿငိမ္းခ်မ္းေရး

အဖြဲ႕ေပါင္းစံု၊ဗိုလ္ထြန္းစိန္ရဲ႕ျပည္သူ႕ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႕ေပါင္းစံု၊၊ သခင္မစိန္ ရဲ႕ ဗမာျပည္ ဒီမိုကရက္

တစ္ပါတီ၊ေဒါက္တာဘေမာင္ရဲ႕ မဟာဗမာအဖြဲ႕၊ ဘႀကီး ဘေဘရဲ႕ျပည္ခ်စ္မဟာမိတ္ အဖြဲ႕၊ ရခိုင္အမ်ိဳးသားအဖြဲ႕၊ရွမ္း၊ မြန္၊ ကခ်င္ေဒသခံမ်ားပါတီ၊ မဟာမူဆလင္ကြန္ကရာဇ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအဖြဲ႕၊

ေအာင္ပါတီ၊အင္ဒီပင္းဒင့္ပါတီစတဲ့ပါတီမ်ား ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကရတယ္။

လႊတ္ေတာ္အမတ္(၂၃၃)ေနရာမ်ာ အာဏာရ ဖဆပလ (၁၈၀)ေနရာ အတိုက္အခံေတြက(၅၃)ေနရာ ရတယ္လို႔ စာနယ္ဇင္မွတ္တမ္းမ်ားအရ သိရပါတယ္။ ဘားအံအမတ္ေလာင္း ဦးဘဆက္၊ေရႊဘိုက ကိုယ္စားလွယ္၊ ပခုကၠဴအတိုက္အခံ ကိုယ္စားလွယ္ (၂)ေယာက္၊ မိတၳီလာအတိုက္အခံ (၇)ေယာက္၊

အင္းစိန္ အမတ္ေလာင္း ဦးထြန္းျမင့္၊ ရခိုင္အမတ္ ဦးဘစိန္တို႔ အသတ္ခံရတယ္။

ဧၿပီ(၁)ရက္ေန႔ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမေရွ႕မွာ “မတရားေရြးေကာက္ပြဲ”ကြန္ဖရန္႔ကိုက်င္းပခဲ့တယ္။

အဲဒီမွာ မဲရွံဳးပါတီေတြက ေခါင္းေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ေဒါက္တာဘေမာ္၊ ဦးေအာင္သန္း၊သခင္ခ်စ္ေမာင္၊

 သခင္လြင္၊ ဦးဘၿငိမ္းစတဲ့သူေတြ အာဏာရပါတီ အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕မတရားသျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္း

ပပံုကို ရွင္းျပၾကတယ္။

ဒုတိယအႀကိမ္ေရြးေကာက္ပြဲကို ၁၉၅၆-ခုႏွစ္ ဧၿပီလ(၂၇)ရက္ေန႔မွာက်င္းပတယ္။လက္၀ဲမတ္(၁၀)၀ါဒီ ပါတီေတြဟာ မဟာမိတ္ဖြဲ႕လို႔“ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏုိ္င္ငံအမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးတပ္ေပါင္းစံု (ပမညတ)

ကိုထူေထာင္ၾကတယ္။ ပမညတ သဘာပတိအဖြဲ႕မွာ အလွည့္က်ဥကၠ႒ေတြနဲ႔ လည္ပတ္ခဲ့တယ္။

၀ိသူရသခင္ ခ်စ္ေမာင္၊ ဦးသိန္းေဖျမင့္၊ ဦးေအာင္သန္း၊ သခင္လြင္၊ေဒါက္တာ ဦးေအးေမာင္တို႔က

ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ေတြ ပါေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဖဆပလက (၁၄၄)ေနရာ၊ပမညတက(၄၇)ေနရာႏုိင္ၾကတယ္။

 တိုင္းရင္းသားပါတီအခိ်ဳ႕ လည္း အႏုိင္ရပါတယ္။

ပမညတ သခင္လြင္နဲ႔ ဦးေအာင္သန္းတို႔ မင္းလွကိုအလာေရွ႕ေျပးဂ်စ္ကားမွာပါတဲ့ကုိယ္စားလွယ္(၄)ဦး မင္းလွတာဆံုမွာ ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ခံရတယ္။ျပဴေစာထီးေတြထက္၀က္ခန္႔ဆိုပါတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုရဲ႕ အာဏာရ ဖဆပလအဖြဲ႕ႀကီးလူထုေထာက္ခံမႈက်ဆင္းလာတယ္။ အာဏာအလြဲသံုးစားမႈလုပ္တယ္။ အဂတိ လိုက္စားမႈ လူထုအေပၚအနိုင္က်င့္မႈလုပ္တယ္ဆိုၾကတယ္။ ဆိုရွယ္လစ္အုပ္စု၊ ဒု၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးဗေဆြနဲ႔ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔ကပမညတ အတိုက္အခံေတြကိုေတာတြင္း ကြန္ျမဴနစ္သူပုန္ေတြက ၿခိမ္းေျခာက္မဲေပးခိုင္း

တယ္လို႔ စြပ္စြဲၾကတယ္။ ၁၉၅၈-ခုႏွစ္ ဖဆပလ သန္႔ရွင္းတည္ၿမဲႏွစ္ျခမ္းကြဲတယ္။အတိုက္အခံေတြကို

လူထုေထာက္ခံ မႈျမင့္တက္လာခဲ့တယ္။

ပမညတ မဲ(၄၄)မဲ အေထာက္အကူနဲ႔ ဦးႏုရဲ႕သန္႔ရွင္းဖဆပလအစိုးရဖြဲ႕ႏိုင္တယ္။ျပည္ထဲေရး၊ကာကြယ္ေရး

ကို ကိုင္ခဲ့ဘူးတဲ့ ဦးဘေဆြ၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔အုပ္စု အာဏာမဲ့သြားတယ္။ပမညတေတြ လႊတ္ေတာ္ထဲရာက္

လာေတာ့ေျမေပၚကြန္ျမဴနစ္ေတြလို႔ တည္ၿမဲနဲ႔စစ္တပ္ကေခၚၾကတယ္။ ကသိကေအာင့္ မ်ားစြာနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းကို အိမ္ေစာင့္အစိုးရ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အာဏာလႊဲလို႔ (၆)လအၾကာမွာရြးေကာက္ပြဲလုပ္ေပးဖို႔ ဦးႏုက ကတိျပဳေစခဲ့တယ္။ဥပေဒပုဒ္မ ၁၁၆ ကို လႊတ္ေတာ္မွာ ျပင္ဆင္ၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေန၀င္းက (၁၈)လအုပ္ခ်ဳပ္

ခဲ့တယ္။

၁၉၆၀-ျပည့္ႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ(၆)ရက္ေန႔မွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပတယ္။ သန္႔ရွင္း၊ တည္ၿမဲ၊ ပမညတေတြ အၿပိဳင္အဆိုင္ စည္းရံုးၾကတာ၊တုိင္းျပည္မွာေတာ့ ၀က္၀က္ကြဲစည္ကားခဲ့တယ္။ ပါတီ အခ်င္းခ်င္း အပုတ္ခ်ၾကတယ္။ ဦးဘေဆြရဲ႕“ႏုိင္ရင္လည္းႏိုင္ရမယ္၊ ရွံဳးရင္လညး္ႏိုင္ရမည္”စကားေၾကာင့္ စစ္တပ္ကို အားကိုးတယ္ဆိုၿပီးတည္ၿမဲမဲရွဳံးခဲ့ရတယ္။ သန္႔ရွင္းအုပ္စု စည္းရံုးေရးမွဴး(၆)ဦးကို စစ္ကိုင္းတိုင္း၊

ငန္းဇြန္းၿမိဳ႕နယ္မွာ လက္နက္ကိုင္တစ္စုကို သတ္ျဖတ္မႈက နာမည္ႀကီးတယ္။ေနာက္ ၿမိတ္ မပိုသတ္မႈ၊

ဆီေတာင္ အိုင္သတ္မႈေတြျဖစ္ခဲ့တယ္။ ပါတီစံုေခတ္ရဲ႕ ဆိုး၀ါးခ်က္ေတြကိုအလိုေတာ္ရီးသတင္းစာေတြ

ကေရးၾကတယ္။ ဦးေန၀င္းအႀကိဳက္ေတြေရးလို႔၁၉၆၂-ခုႏွစ္ မတ္လ(၂)ရက္ေန႔မွာ ပါတီစံုေခတ္ႀကီး ခ်ဳပ္ၿငိမ္းလို႔ မဆလတပါတီစနစ္ထူေထာင္လိုက္တယ္။

၁၉၆၀-ျပည့္ႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ သန္႔ရွင္းက (၁၅၉)ဦး၊ တည္ၿမဲက (၃၉)ဦး၊ပမညတက ေရးၿမိဳ႕နယ္မွာ (၁)ဦး၊ တစ္သီးပုဂၢလ(၄၂)ဦးႏုိင္ၾကတယ္။ လံုၿခံဳေရးအရ(၁၀)ေနရာမေရြးခ်ယ္ႏုိင္ခဲ့ဘူး။ သန္႔ရွင္း ဖဆပလက ျပည္ေထာင္စုပါတီအမည္ေျပာင္းၿပီး(၂၃)လအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ လူတည္ၿမဲ မဲ သန္႔ရွင္းဆိုတာ ဦးႏုရဲ႕ နည္းပညာ ျဖစ္တယ္။

တစ္ပါတီ မဆလေခတ္ကိုေက်ာ္လႊားလိုက္ေတာ့ ၁၉၉၀-ျပည့္ႏွစ္မွာ န၀တကပါတီဆံုေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးခဲ့တယ္။ (၁၃၈)ပါတီ ထိေအာင္ ထူေထာင္ၾကတယ္။(၇၃)ပါတီၿပိဳင္တယ္။ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္

 က ဦးဘေဌး၊ ဦးေစာၾကာဒိုး၊ ဆရာခ်ယ္၊ဦးစန္းေမာင္၊ ဦးေက်ာ္ညြန္႔စတဲ့ႏိုင္ငံေရးသမားမဟုတ္ေသာ ဂုဏ္သေရ ရွိလူႀကီးေတြကိုလုပ္ေစခဲ့တယ္။

လြတ္လပ္မွ်တေသာ (FREE AND FAIR) ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္တယ္။ေရြးေကာက္ပြဲကို မသမာမႈ

ေထာက္ျပစရာမရွိေအာင္ျဖစ္တယ္။ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ေတာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳအႏုိင္ရျပန္ေတာ့

 အာဏာမလြဲဘူးျဖစ္ျပန္တယ္။ အႏုိင္ရပါတီကို အာဏာလႊဲၿပီးစစ္တန္းလ်ားျပန္မယ္ဆိုတဲ့ န၀တ

 ဥကၠ႒ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေစာေမာင္ ဂတိမတည္ႏုိင္ပဲ အၾကပ္ေတြ႕ခဲ့တယ္။ဗိုလ္ခ်ဳပ္ သန္းေရႊ နဲ႔ လူလဲၿပီး နအဖအသစ္ ထူေထာင္တယ္။

၁၉၉၃-ခုႏွစ္မွာ အမ်ိဳးသားညီလာခံကို NLD နဲ႔ SNLD က်ားေခါင္းအဖြဲ႕ေတြသပိတ္ေမွာက္တယ္။ နအဖ က တစ္ဖက္က အာဏာေတြျမွင့္ခဲ့ၿပီး ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးအသင္းကိုတည္ေထာင္တယ္။ ၂၀၀၈-ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒကို (၁၃)ႏွစ္ခြဲ စိတ္တိုင္းက်ေရးဆြဲခဲ့တယ္။ ၂၀၁၀-ျပည့္ႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲအမွီ ဒီပဲယင္းအေရးအခင္း၊ NLD ပါတီ ၿမိဳ႕နယ္ရံုးမ်ားပိတ္သိမ္းေရးေတြလုပ္ခဲ့တယ္။ ၂၀၁၀-ျပည့္ႏွစ္မွာျပည္ခိုင္ၿဖိဳးအသင္းက ပါတီျဖစ္လာၿပီး

ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္တယ္။ NLD နဲ႔ SNLD ပါတီကေရြးေကာက္ပြဲကို သပိတ္ေမွာက္တယ္။ NLD မပါေအာင္

စိတ္ႀကိဳက္ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္ခဲ့တယ္။ ၂၀၁၂-ခု ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ NLD ကၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္

ပြဲ အေျခခံဥပေဒကိုျပင္ဆင္မယ္ဆိုတဲ့ စိတ္နဲ႔၀င္ၿပိဳင္တယ္။ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္နီးပါး အႏိုင္ရတယ္။ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး သာမက တကမၻာလံုးႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူေတြ မ်က္လံုးျပဴးကုန္ၾကတယ္။ေဒၚစု လႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္ၿပီး (၄)ပြင့္ဆိုင္(၆)ပြင့္ဆိုင္လုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားတယ္။ ျငင္းပယ္ၾကတယ္။

၂၀၁၅-ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာလ (၈)ရက္ေန႔ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ ပါတီ(၈၀)နီးပါးရွိတယ္။အာဏာရပါတီ၊ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးနဲ႕ NLD တို႔ အဓိကၿပိဳင္ၾကမယ္။ တျပည္လံုးအမတ္(၁၁၄၇)ေနရာရွိတယ္။ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ (၃၂၀)၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ (၁၆၈)၊တိုင္းေဒသႀကီးနဲ႔ ျပည္နယ္အမတ္ (၆၄၄)ဦး၊ တိုင္းရင္းသားေရးရာ (၂၉)ဦးရွိမယ္။

ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ (၃၂၃)ဦးမွာ NLD က (၂၅၅)၊ ႀကံ့ခိုင္ေရး (၃၀)၊ ရခိုင္ပါတီ (၁၂)၊ရွမ္းတိုင္းရင္းသား

 ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (၁၂)၊ တေအာင္း (ပေလာင္)နဲ႔ ပအို႔ (၃)ဦးစီ၊ ဇိုမီးဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္နဲ႔ လီဆူးအမ်ိဳး

သား ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးပါတီ (၂)ဦးစီ၊ က်န္ပါတီ (၃)ခုနဲ႕တစ္သီးပုဂၢလိက (၁)ဦးစီ ေရြးခ်ယ္ခံရပါတယ္။

သမိုင္းတြင္ခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွာ လူေတြေသၾက၊ သတ္ၾက၊ျဖတ္ၾက၊ မဲလိမ္ၾက၊ကမၻာနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိၾကမွာပါ

။ျမန္မာေရြးေကာက္ပြဲသမိုင္းမွာ အႏုိင္ရပါတီကိုအာဏာမလႊဲဘူးဆိုတဲ့အျဖစ္ကေတာ့အလြန္ရုပ္ပ်က္

ေသာေျဗာင္လိမ္ေျဗာင္စားျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။သမိုင္းကို သခၤန္းစာယူတတ္ၾကေအာင္ပါ။

စာေပသစၥာျဖင့္ဟသၤာ (ေတာင္တြင္းျကီး)